Put uit eigen ervaring (of die van een ander)

Houd het dicht bij jezelf, schrijf vanuit ervaring. Tips waar je als schrijver veel aan hebt, maar soms weinig mee kunt. Want hoe schrijf je over oorlog als je nog nooit een oorlog hebt meegemaakt? Of - als man - over hoe een vrouw zich voelt, of andersom natuurlijk.

Schrijven Online geeft tips. Verrassing! Onderzoek is het toverwoord....

(2 november)

Prijzenfestival

De maand oktober was een drukke maand. Een beetje partycrasher had het er maar druk mee. Het regende iteraire prijzen, waaronder de NS Publieksprijs, de Selexyz Debuutprijs, de Gouden Griffel en de Nobelprijs voor de Literatuur. 

Felicitaties voor Bonita Avenue van Peter Buwalda, Esther Verhoefs thriller Déjà Vu en The Sense of an Ending van Julian Barnes, om er een paar te noemen. Wil je weten welke prijswinnende boeken niet mogen ontbreken op je boekenplank? Kijk dan op Schrijven Online voor een volledig overzicht van de winnaars.

(31 oktober)

Straatnaamverkiezing

Foto Bossche encyclopedie (ja, die bestaat)

Is dit dan de officiële? De winnaar van de straatnaamverkiezing? Hoeveel straten zouden Achter den Engelschen Pispot heten. Met ch, dat dan weer wel. In het centrum van Den Bosch is er een. Volgens kenners in de volksmond zo gaan heten omdat het straatje achter een huis liep dat De Waterpot heette. Originele types die Bossche Bollen. Maar waarom die pispot dan Engels was, blijft een raadsel.

Kan het vreemder? Zijn er meer 'vreemde' straatnamen? Wie o wie?

(28 oktober)

'Fanatiek, verschrikkelijk fanatiek ga zo maar door'

Taalvirtuoos Johan Cruijff is weer eens in het nieuws. Niet vanwege zijn meesterlijk taalgebruik, maar vanwege onenigheid in de Raad van Commissarissen bij Ajax. Eens kijken of het nieuws van vandaag aan te vullen, of in te kleuren, is met mooie citaten van de man zelf. Wikiquote heeft een fantastische verzameling Cruijffiaanse taalpareltjes. Daar gaat -ie: 

"Spelers worden beïnvloed. Mensen worden beïnvloed. Spelers worden weer door mensen beïnvloed," zei Johan Cruijff ooit. En hij kan het weten. Vanochtend hoorde ik op de radio een verslag over de mogelijke breuk tussen Cruijff en de Raad van Commissarissen. Of eigenlijk is het andersom. De overige vier leden van de Raad van Commissarissen hebben het gehad met Het Orakel van Betondorp. Volgens het viertal frustreerde Cruijff de benoeming van Marco van Basten door steeds weer nieuwe voorwaarden te bedenken. En dat zou op trekjes van onbehoorlijk bestuur kunnen duiden, zo stellen zij. 

Foto Wikipedia

Cruijff wil bepalen, zo lijkt het. Dat de man aan een groot ego lijdt moge duidelijk zijn. "Ik ben er nog steeds van overtuigd dat zoals ik het doe je het moet doen want anders zou ik het niet doen."

De vier commissarissen vinden verder dat Cruijff te slecht bereikbaar is op momenten die er toe doen. Daarover zei onze taalvirtuoos eerder: "Als je ergens niet bent, ben je óf te vroeg óf te laat." 

Taalvirtuoos, voetbaldictator, wereldspeler van formaat, echt helder is hij niet. En dat is blijkbaar ook niet zijn bedoeling. Johan Cruijff: "Als ik zou willen dat je het begreep, had ik het wel beter uitgelegd."

(27 oktober)

Suske en Wiske en de Taaie Taalpuzzel

Foto LA Times

Het is gelukt. Na 250 jaar heeft een geheim Duits genootschap geen geheimen meer. Hun code is gekraakt door Zweedse en Amerikaanse wetenschappers. Volhouders, dat wel. De wetenschappers hadden meer dan vier maanden nodig om een 18e eeuws manuscript van de sekte, waarin de onder andere de initiatieriten beschreven stonden, te ontcijferen. Een megapuzzel, die Copiale Codex zoals het document genoemd werd. Superspannend natuurlijk om daar je tanden in te kunnen zetten. En ze hebben er nog geen genoeg van. Er ligt nog een stapel codes klaar om onder handen genomen te worden door de meesterbreinen.

(26 oktober)

Krachten bundelen



foto Wikipedia


Ze zijn begonnen. De actieve lezers van de Leeuwarder Courant. Elke vrijdag meldt zich een kleine groep kritische abonnees om de krant te controleren voordat deze wordt gedrukt. Goed idee! Lezers, die anders hun kanttekeningen in het weekend naar de krant mailen, worden betrokken bij het perfectioneren van het eindresultaat. Veel ogen zien meer, zeg maar.
Hoeveel taal- en tikfouten zouden ze uit de kopij filteren? Ik ben benieuwd!
(25 oktober)

Aan tafel!

Eten is een mooie tijdsbesteding. Uit eten gaan ook. Ook op dinsdag. Aanschuifdag zo te zien in het Haarlemse restaurant Hout. Disdag noemen ze het. Open zijn ze dan niet, wat wel weer opmerkelijk is. Volgende keer de spelling nog eens extra controleren voordat het menu buiten wordt opgehangen, stel ik voor.

Alhoewel ik disdag voor een restaurant een geweldige vondst vind!

(24 oktober)

Alfabetisering nieuwe stijl!

(20 oktober)

Ost oder West, daheim das Best

Op de site van de Belgische Standaard staat vandaag een mooi artikel over spreekwoorden. Over Oost west, thuis best bijvoorbeeld. Want wat is een spreekwoord? Wanneer is iets een spreekwoord? En wat heb je eigenlijk aan een spreekwoord? Zoek niet langer naar het antwoord. Lees de Standaard.

(19 oktober)

Hart en sterren als behang

Da's pas pulp!

Muziek is als een sfeerkaars. Dat bedenk ik niet zelf, dat zegt Jarvis Cocker. De zanger van de Engelse band Pulp vindt dat songteksten aan erosie onderhevig zijn. Rijmelarij met woorden die lekker in het gehoor liggen, maar een beetje inhoud heeft een modieus liedje niet, aldus de zanger.

En waarom wordt er niet meer gekozen voor teksten met diepgang? Teksten waarnaar je moet luisteren om er net dat extra's uit te halen? Het is allemaal de schuld van de sociale media. We hebben het blijkbaar te druk met sms-en, bloggen (schuldig!) en facebooken (ook een mooi werkwoord) om tijd te nemen voor muziek.

Ik ga nog maar eens een muziekje opzetten. Iets met diepgang. Toch brutaal voor een zanger die als bandnaam Pulp kiest om te klagen dat songteksten pulp zijn.

(18 oktober)

Een wereldspeler die zichzelf blijft

bron: rabobank.nl

Een wereldspeler die zichzelf blijft, hoor ik op de autoradio. De Rabobank doet op gedragen toon kond van hoe zij al voordat de grote goegemeente investeerde in de BRIC-landen, op de markten van Brazilië, India en China aanwezig was. Rusland wordt niet genoemd. Waren ze daar niet? Of viel het resultaat wat tegen? De rustige stem gaat verder. Legt geduldig uit hoe het werkt in de wereld van de Rabobank. En dan gaat het plotseling over wholesaleklanten. Pardon? Klantenvee? Klanten die in de groothandel werken? Klanten die groothandel zijn? Als je jezelf wilt blijven als wereldspeler is het fijn als die hele wereld je ook begrijpt.

(17 oktober)

Blote onzin, vindt minister Donner

cda.nl

Minister Donner was geirriteerd. Gisteren werd hem door journalisten meegedeeld dat hij de nieuwe vicevoorzitter van de Raad van State wordt. Oef! De beste man schoot uit zijn slof. "Ik heb nu al zoveel baarlijke nonsens gehoord over deze zaak. Met dezelfde stelligheid beweerde u voor de zomer over benoemingen. U heeft nooit eerlijk aangegeven dat u dat dus toen al uit uw duim gezogen had. Dus u heeft het deze keer waarschijnlijk ook uit uw duim gezogen”. 

Baarlijke nonsens. Wat een heerlijk woordgebruik. Naakt betekent het. Of bloot, zoals in barrevoets. En het komt van Middelnederlandse baer, wat naakt of open betekende. Openlijke onzin dus.  

Donner briesde nog even door. "U staat mij te feliciteren, omdat u beweert iets te weten. En nu geeft u al toe dat u kletst uit uw nekharen”, stelde hij. Daar is geen woord Spaans bij. Of Middeleeuws Nederlands.

(14 oktober)

Prijs je rijk

Ambijan's blog

De Nederlandse taal is binnenkort een prijs rijker: De Grote Prijs Jan Wauters. De VTR gaat deze prijs elk jaar uitreiken aan de mediapersoonlijkheid die het meest heeft bijgedragen aan het Nederlands. Taalvirtuoos Jan Wauters is - je raadt het al - naamgever. Sportjournalist Wauters overleed in 2010. 

Wie de prijs gaat winnen? En waarom? Dat weten we op 25 oktober. Kijken dus!

(13 oktober)

Slimmer worden door een nieuwe taal te leren

Hoeveel kleuren blauw zie jij?

En ja. Het is waar. Volgens academici uit Newcastle en York dan. Zij stellen dat je door een andere taal te leren anders naar de wereld gaat kijken. De taal die je spreekt is een weergave van de wereld waarin je leeft. Door een nieuwe taal te leren, pik je bijkomende zaken uit de belevingswereld op. Best ingewikkeld. Een voorbeeld: In het Engels heb je woorden voor de kleuren roze en rood, maar er is maar een woord voor blauw. In het Italiaans zijn er meer kleuren voor het woord blauw. Zij herkennen celeste (het blauw van de lucht) en blu (donkerblauw). Dus als je als Engelsman Italiaans leert, moet je anders over kleuren gaan nadenken dan je daarvoor deed. 

Verbreed die horizon, leer een taal. Ik vind het een mooi streven.

(12 oktober)

Poëtische taal in het theater

Phile Deprez / NTGent

Taal is poëzie. Kan bekoren, charmeren, de zinnen prikkelen. En dat doet het in het theaterstuk Messen en Hennen. Het verhaal is simpel en zo oud als de weg naar Rome. Men neme een man, die opgeslokt wordt door iets anders. Men neme zijn jonge vrouw die zich al snel veronachtzaamd voelt. Men neme een tweede man die de vrouw begeert.  Het recept is helder. De uitvoering niet. Een zinnelijke, suggestieve voorstelling die recht doet aan verbale en non-verbale communicatie. Komt dat zien! Vanaf morgen in theaters in Nederland: Messen en Hennen van NTGent. Op de site van NTGent is, naast de speellijst, ook de trailer te bewonderen. 

(11 oktober)

Nog vijf dagen helden!

www.dolfjeweerwolfje.nl

Vroeger wilde ik dierenarts worden. James Herriot was mijn held. Bij nacht en ontij redde hij koeien en kalveren en kletste wat met Siegfried en Tristan. Maar scheikunde (en andere exacte vakken) bleken niet mijn sterkste kant. Advocaat dan maar. Ik schakelde moeiteloos over naar Matlock en Columbo. Perry Mason vond ik echt te stom. Ook dat werd het niet Want Feike Salverda en Lex Runderkamp maakten Gouden Bergen voor de VPRO. Fantastisch vond ik het! Nieuwsgierig tot op het bot, vasthoudend tot in den treure. Journalist, dat was het helemaal. 

Wat willen kinderen tegenwoordig? De Kinderboekenweek heeft Helden als thema. Met een heuse Boekenheld-verkiezing van boekenheld. Wie wordt het? Megamindy of toch Dolfje Weerwolfje? (Dolfje, Dolfje, Dolfje!)

(10 oktober)

Straatnaamverkiezing

Er was eens een meisje. Laten we haar Saskia noemen. Saskia hield van de liefde. En alle mensen van haar hockeyclub ook. In Helmond, want daar woonde Saskia, gierden regelmatig de hormonen door het lijf van de jeugd. En zeker door de goed getrainde lijven van de hockeyvrienden en -vriendinnen. Saskia kiest dan ook voor het Verliefd Laantje als straatnaam van 2011.  Hoe vaak de gemeente een nieuw straatnaambord moest ophangen vertelt het verhaal niet. Ook niet in hoeveel tuinen en clubgebouwen dit straatnaambord prijkt. Ik wil 'm wel, bijvoorbeeld, maar heb 'm niet.

Zijn er meer 'vreemde' straatnamen. Wie heeft er een?

(7 oktober)

Revolutie met veel liefde

Building the new earth heet de community op Facebook. Ik moe bekennen dat ik snel afhaak als het gaat over “I am honored and grateful to be here, and to have this divine opportunity to connect with you and for you. The Shift, a mass awakening of human consciousness has been predicted and foretold by various prophecies. The result of the shift in human consciousness is commonly referred to as 'The New Earth'.” Maar iedereen zijn kopje thee, zullen we dan maar zeggen. En de foto’s zijn mooi. De liefdesrevolutie knalt van het scherm. Snel delen, voordat het weg zweeft.

(6 oktober)

Muzikale taal

Blij dat -ie was. Simon van der Geest sprong een gat in de lucht toen zijn naam viel als winnaar van de Gouden Griffel. Hij sprong op, waarbij een plastic kip aan zijn broekriem vervaarlijk heen en weer zwaaide. Taal moet swingen, taal moet zingen. Min of meer zijn eigen woorden. De jury is het met hem eens. Dissus, Van der Geest' eigen versie van de Odyssee, is dit jaar het mooiste oorspronkelijk Nederlandse kinderboek. Vanwege de rake gevoelens en de virtuoze taal. Dat klinkt verleidelijk. Dat moet ik lezen. Snel naar de bieb voordat de woensdagmiddagmuitende kinderen me voor zijn!

(5 oktober)

Spa-tie van Ram-bo

foto Rambo

Een spatie teveel veranderd de context, en vaak ook de betekenis van woorden. In het Nederlands worden samengestelde woorden aan elkaar geschreven. Er is een speciale website waar je fou-ten kunt melden. Zo is vandaag de interieur lak van Rambo aangemeld. Wat is er mis? Beeldschoon is ook de seizoen pas of het brand alarm. Kom je een foutieve spatie tegen? Fotografeer en mail!

(4 oktober)

Herman heeft het

bron: hermanfinkers.nl, fotograaf Klaas Koppe

Herman Finkers is een man naar mijn hart. Een man die het Nederlands op een goede en creatieve manier gebruikt. Uitvindt. Daarom krijgt hij in november de Groenman-taalprijs, een tweejaarlijkse prijs gelieerd aan het Genootschap Onze Taal. Eerdere winnaars zijn bijvoorbeeld Adriaan van Dis, Drs. P en Jan Mulder.

Finkers, taalvaardig cabaretier en actief bevorderaar van het Twents volgens het Genootschap, is een woordkunstenaar. Fan Miels nam de moeite om een deel van Finkers' teksten uit te schrijven. Een mooie: "Maakt U als helderziende nog wel eens wat onverwachts mee?" "Ja, morgenavond nog!"

Woordkunstenaar of niet, zijn website bij (laten) houden behoort niet tot zijn sterkste kanten. Het laatste nieuws daar dateert van 12 januari. In 2011, dat dan weer wel. (3 oktober)

Grande dame is niet meer

Hella Haasse is niet meer. De schrijfster is gisteren op 93-jarige leeftijd overleden. Oeroeg was een van de eerste 'volwassen' boeken die ik me kan herinneren. Daarvoor was het Arendsoog, Pitty en De Vijf wat de klok sloeg. Als proef mocht ik een niet-kinderboek lezen van de dame van de bibliotheek. Daarna was de wereld anders. Vol mooie verhalen en boeken, ongekende mogelijkheden. De bibliotheek had niet een afdeling waar ik mocht zoeken, er waren er plots twee. Ik mocht ook rondsnuffelen op de Grote Mensen Kant.

Dit weekend Hella's boek maar weer eens uit de kast halen. Of Heren van de Thee, of ook mooi De scharlaken stad....  of, of..... Ze heeft zoveel boeken achtergelaten, dat ze in elk geval in mijn hoofd en boekenkast nog lang zal nazingen.

(30 september)

Een ezel stoot zich geen twee keer ...

Snel belangrijke dingen onthouden. Zonder dat het je moeite kost. Mindmapping is de nieuwe (nou ja, inmiddels niet meer zo nieuwe) trend. Daar waar ik vroeger 'TV-tas' leerde als een slimme manier om de volgorde waarin de Waddeneilanden zich boven Nederland bevinden te onthouden, worden nu handige diagrammetjes gemaakt vol associaties en plaatjes. Creatief, dat zeker. Voor hen die de ouderwetsche manier een warm hart toedragen. Het woord ezelsbruggetje is ouder dan de weg naar Rome. Volgens Wikipedia (wie heeft er een mindmap nodig als het internet voorhanden is?) is de term ontstaan omdat een ezel maar een heel klein randje nodig heeft om snel op de plek van bestemming te komen; een plank over een sloot volstaat al. In de Griekse oudheid bestond het woord al. De Pons Asinorum was een stelling uit de euclidische meetkunde. De huidige betekenis van handige onthoudtechniek is wat jonger en dateert uit de Middeleeuwen. Handige bruggetjes, daar zijn websites mee gevuld. Doe er je voordeel mee!

(29 september)

Op zoek naar de standaard

De Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde vierde afgelopen weekeinde haar 125ste verjaardag. Bij die gelegenheid breekt ze een lans voor goed taalgebruik. En ze willen het liefst een standaardtaal. Maar in het Vlaanderen van nu is dat een ingewikkeld concept. Veel Vlamingen spreken dialect of laten taalregels los. En daar is de Academie geen voorstander van.

Daarom vragen ze - met klem- aandacht voor de standaardtaal. Dat is in hun ogen het Nederlands zoals dat in België wordt gesproken en geschreven.  De overheid, het onderwijs en de media spelen hierin een cruciale rol. 

En de politici zou ik willen toevoegen. Want het woord 'verrruwing'  hebben we toch aan de Nederlandse politiek te danken. En aan de al dan niet goede manieren van onze volksvertegenwoordigers.

(28 september)

En dat mag ook al niet

Heb je een internationale telefoonkaart, mag je nog niet op een muur zitten. Staan trouwens ook niet.  Die telefoonkaart mag je dan weer wel kopen. Heb je toch wat te doen in Thailand.

(27 september)

Ssssstttttt

Het ligt in de provincie Groningen en je hoort er nooit wat. Rara wat is dat? Het antwoord zal niet lang op zich laten wachten (vooral niet omdat de foto het antwoord al geeft): het plaatsje Doodstil. 115 inwoners kunnen trots op feesten en partijen vertellen dat ze in Doodstil wonen. Wow. Hoeveel grappen zouden daar over gemaakt worden? Vast meer dan 115.

(26 september)

Luv is in de lucht

Beetje liefde nodig? Ga naar Glasgow. Universal love, rechtsaf. Dat zijn kernachtige instructies. Daar kunnen we wat mee. En dat het een kleine galerie is waar een kunstenares haar schilderijen tentoonstelt en verkoopt, doet niet ter zake. Liefde. Dat is wat we willen!

(23 september)

Deze week jarig.... :-)

... en gefeliciteerd! De emoticon is officieel 29 jaar. En dat is best oud voor de :-) . Vooral omdat de afbeeldingen gevormd door letters, leestekens en cijfers geassocieerd worden met sms, msn en meer van dat soort afkortingen. Nu zijn de nieuwe media niet echt nieuw meer, maar 29 halen ze nog niet.

Een Amerikaanse computerwetenschapper stelde op 19 september 1982 voor om de tekenreeks :-) te gebruiken voor 'iets dat grappig bedoeld is'. De reeks :-( werd direct benoemd tot tegenhanger (ook gefeliciteerd met de verjaardag natuurlijk _O_).

(21 september)

Inhoud en verpakking

Foto: radio1.nl

Vandaag is het de derde dinsdag in september. Vaste prik: prinsjesdag. En dus ook vaste prik: de troonrede. Mooie woorden, sombere boodschap. Zo schat ik de rede dit jaar in. Het Genootschap Onze Taal heeft de troonrede geanalyseerd. Niet deze, dat was nog niet openbaar, maar die van voorgaande jaren. Conclusie: de troonrede wordt steeds korter en steeds eenvoudiger. Begrijpelijke taal, daar ben ik een groot voorstander van. Ook van positieve boodschappen trouwens. Of dat er dit jaar inzit? Ik vrees het ergste. De troonrede is te beluisteren via de site van Radio 1.

(20 september)

Doe dat toch niet...

Pas op! Voorzichtig! Straks val je er nog in! Waarschuwingen die het ene oor in gaan en het andere oor uit. Taal is leuk, maar beeld zegt meer moeten ze gedacht hebben in een restaurant in Phnom-Penh, de hoofdstad van Cambodja. Dan maar een bordje bij het toilet...

(19 september)

Straatnaamverkiezing

Het is weer tijd voor de tweewekelijkse verkiezing. Wat is de mooiste straatnaam? In het Zeeuwse Gapinge, wat op zich al een mooie plaatsnaam is, ligt de Eendekotsweg. Kot is hok (denk aan frietkot). Officieel is het dus de weg waar de eendenkooien staan. Officieus doen de dieren daar heel andere dingen. Zijn er meer 'vreemde' straatnamen? Wie heeft een ander voorbeeld?

(16 september)

Mooie woorden raken

In welke vorm dan ook. Op vakantie kwam ik in een zijstraat deze woordenzee tegen. Gedachtenwolkjes. Zeldzaam mooi, grappig en UNusual. Het straatbeeld in Puy-l'Évêque werd er door opgefleurd. En mijn hoofd ook. Met een brede glimlach stap ik verder de zon in.

(15 september)

ET phoned home

Ontroerend moment. Vond ik toen ik een jaar of elf was. Het buitenaardse wezen dat toevallig op de aarde terecht gekomen was, wilde dolgraag naar huis en had eindelijk contact gekregen. Ik plengde een traan (of twee, ik geef het toe) en alles kwam weer goed. 

Het waren mijn jaren van 'later als ik groot ben, trouw ik met.... '. Op de stipjes stond telkens de naam van een nieuwe held. David Bowie, Ernst Jansz, Jim Kerr om er een paar te noemen.  Dat je ook met buitenaardse wezens kunt trouwen is toen niet bij me opgekomen.

In Cambodja kan het wel. Er wordt zelfs reclame voor gemaakt. Geeft toch een nieuwe dimensie aan het 'trouwen over de grens'.

(14 september)

Dan maar karaoke

Genant is het wel. Mag je het volkslied zingen bij een hele grote bijeenkomst (het US Open tennistoernooi), weet je de tekst niet meer. Cindy Lauper improviseerde er lustig op los, zo schijnt. Nu zijn die teksten ook al wat ouder. Wie weet bijvoorbeeld wat Mijn schild ende betrouwen betekent? Om maar een zijstraat te noemen. Maar goed. Dan kun je nog wel de tekst op de binnenkant van je hand zetten als uit het hoofd leren niet lukt. Of simpelweg kiezen voor een groot scherm met grote woorden en een rood balletje. Heeft de rest van de mensen in zo'n stadion ook nog wat aan!

(13 september)

Kennis is kracht

Vijftien eeuwen bestaat het Nederlands. En dan weet je niet meer wat elk woord betekent. Of heeft betekent, want taal vernieuwd zich. Maar: dat zoeken we op!

De ideale plek voor een speurtocht is het Instituut voor Nederlandse Lexicologie. Oude en nieuwe woorden, van 6e eeuws tot de taal van gisteren. Van 'tagrijn' tot 'triobaan'. 

(12 september)

Voor straf een boek lezen

Bron: Fischer

Een zestienjarig Duits meisje is door een rechter veroordeeld tot het lezen van het Dagboek van Anne Frank. Het meisje heeft neonazisympathieën en beschilderde 33 verkiezingsborden van een linkse politieke partij met hakenkruizen. Als het meisje het boek uit heeft moet ze er een betoog over schrijven. Zou ze zich kunnen inleven in het onderduikleven van een leeftijdsgenootje? De kracht van woorden nooit onderschatten, zo moet de rechter gedacht hebben!

(9 september)

Lezen en schrijven

© Aleksey Kashin | Dreamstime.com

Lezen en schrijven zijn voor mij de gewoonste zaak van de wereld. Ik zou niet zonder kunnen. Kranten lezen - om over boeken maar te zwijgen - en de straatnaamborden of bewegwijzering. Teksten schrijven, gedachten samenvatten en delen met anderen. 

Toch zijn er wereldwijd ruim 790 miljoen volwassenen die dat allemaal niet kunnen. In een aantal landen is het zelfs meer dan de helft van de bevolking niet gegund. 

Vandaag is het de Internationale dag van Alfabetisering. In 1965 koos de UNESCO 8 september 1966 uit als eerste International Literacy Day. Een dag om het probleem van analfabetisme onder de aandacht te brengen en het belang van geletterdheid van mensen en samenlevingen te onderstrepen.

In Nederland worden verschillende activiteiten georganiseerd. Wie schrijft er bijvoorbeeld mee aan het langste gedicht van Nederland?

(8 september)

Zonder woorden

Helden

amitavghosh.com

Helden wie heeft ze niet. Op schrijfgebied zijn mijn favorieten Amitav Ghosh en Vikram Seth. Op dit moment. Want ik ben niet eenkennig en beleef op dit moment enorm veel plezier aan een boek van David Mitchell. Maar River of Smoke van Ghosh ligt al op de stapel en ik kan niet wachten om dit tweede deel van de Ibis trilogie open te slaan. 

Heb je ook literaire helden? Kijk dan eens of er in de Week van het schrijven iets voor je bij zit. Want ‘Helden van taal’ is het thema van die Week van het schrijven. Tot 11 september organiseren Nederlandse en Vlaamse organisaties nog honderden schrijfactiviteiten. Er zijn beoordelings- en adviesavonden voor beginnende schrijvers, workshop, cursussen en trainingen. En er wordt veel gelezen. Sla je slag!

(6 september)

Nieuw en verbeterd.....

www.grieksegids.nl

 

Het Genootschap Onze Taal heeft een nieuwe website. Vanaf vandaag zijn de pagina's met informatie over het Nederlands in een modieus jasje gestoken. Taaladviezen, leuke weetjes en de 'spreek van de week'. Met de informatie van deze site heeft onze taal weinig geheimen meer! Zo weet ik nu dat iets met 'argusogen' bekijken slaat op de Griekse Argus of Argos: een reus met honderd ogen en dus iemand die niets kan ontgaan. Nutteloze kennis, ik geef het toe, maar wel leuk om te weten!

(5 september)

Straatnaamverkiezing

Wat is de mooiste straatnaam? Ik vond de Blinde ezelstraat (of zoals het streepje doet vermoeden Blindeezelstraat) in Brugge te mooi om niet te fotograferen. Wie heeft een andere?
(2 september)

Hieperdepiep, lang leve de conjunctief!

Vandaag is het de Dag van de Aanvoegende Wijs. Een tweet van een oud-collega maakte mij attent op deze bijzonderheid. Want zeg nou zelf, aanvoegende wijs..... Dat gebruikt toch niemand meer. Men gebruike niet teveel suiker in de koffie, men neme twee eieren en natuurlijk leve de Koningin. De aanvoegende wijs is een - zo leert een bezoek aan de site van De Nederlandse Taalunie - werkwoordsvorm die een wens uitdrukt. Sterk verouderd, dat wel.  Dat de archaïsche conjunctief als een feniks moge herrijzen uit de as!

(1 september)

Klare taal

Verzekeruzelf.nl brengt haar polisvoorwaarden naar een helder taalniveau zodat bijna elke Nederlander ze kan lezen en begrijpen. Dit doet zij in samenwerking met het Taalcentrum-VU in Amsterdam. Geen bericht uit het jaar 1900. Nee het is nieuws van 2011, van gisteren om precies te zijn, en het staat groots aangekondigd op autosignalen.nl. De polisvoorwaarden van de verzekeraar zijn teruggebracht van 25.000 naar 5.400. Juridische termen vervangen door begrijpelijke taal en alle moeilijk doenerij is achterwege gelaten. Hulde! En schande. Schande dat het blijkbaar tot 2011 heeft moeten duren voordat er een tekst geschreven wordt met de lezer in het vizier. Begrijpelijke teksten, het zou de standaard moeten zijn, niet de uitzondering.

(31 augustus)

De kracht van woorden

Woorden doen er toe. Kunnen je raken. Deze YouTube film laat dat mooi zien. Met dank aan Lenka voor de inspiratie!

(30 augustus)

Zeeuwse babbelaars

foto: caprera

De ansichtkaarten blijven op mijn deurmat vallen. Mooie plaatjes van mooie plaatsjes. Achterop opbeurende teksten van vrienden die de zon hebben gezien. Zij wel. 

Zaterdag was ik bij een optreden van Bløf in openluchttheater Caprera in Bloemendaal. Zeeuwse teksten aan de rand van de Kennemerduinen. Een locatie waar zoveel romantiek vanuit gaat, dat je wel in de arm van je lief moet knijpen terwijl je verregend. Min of meer opbeurende teksten (als ik ze al begrijp, sommige liedteksten hebben wel een hele dikke wollige laag). En een buurvrouw die een paraplu uitleent.
De zomer in Nederland kan ook mooi zijn.
(29 augustus)

 

Gekker moet het niet worden!

Madmag.nl

Het Amerikaanse blad Mad in het Nederlands? Met Nederlandse grappen en grollen, woordgeintjes en cartoons.... ik kan niet wachten. 21 September, nog vier weken te gaan tot de wederopstanding.

(26 augustus)

Red de bieb!

Bibliotheek vol avonturen (bron: boekenbuzz.nl)

Ik geef het toe. Ik ben geen lid. Ik ben van het kopen, van boeken hebben voor de heb, van kasten vol. En trouwens ook van dozen vol. En net nog van dozen vol richting de kringloopwinkel. En nu van digitale gemaksvarianten, want de ruimte in de boekenkast blijkt toch beperkt. De bibliotheken hebben het moeilijk, vertelt het NOS Journaal. Zo moeilijk dat bijna een op de drie gaat verdwijnen. En dat is niet goed. Ontlezing is al een probleem in Nederland. Hoe lager de drempel en hoe dichter bij huis mensen in staat worden gesteld om te lezen, om informatie op te zoeken of een krant te lezen hoe liever. 

Een abonnement dan maar. Voor de prijs van een boek (vooruit, twee boeken) een hele bibliotheek tot mijn beschikking. Dat is toch een verleidelijk aanbod. Ik doe mee!

(25 augustus)

Zingend de taal leren

Afbeelding uit de accordeontheek.

Dat is wat anders dan fluitend! Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat mensen sneller en beter het Nederlands onder de knie krijgen als ze liedjes zingen. Daarom organiseert het Groningse Talencentrum meezingavonden. Buitenlandse studenten vergrootten hun woordenschat op die manier en het verbetert hun intonatie. Alsof dat nog niet genoeg is wordt ook hun begrip van de cultuur vergroot. Dat de nieuwe manier van werken ook echt werkt blijkt wel uit de duur van de cursus: na drie of vier weken spreken de buitenlandse studenten Nederlands.

De volgende meezingavond is 30 augustus. Oer-Hollandse liedjes schalmen dan door de Groningse straten. En zoveel vrolijkheid is uiteraard in het belang van educatie.

(24 augustus)

Bedreigde woorden hebben hulp nodig

Prikbordfoto van VNGBNWU. Wie zegt nog sodeknetter?

Het bedreigde woord. Ook daar is in het goed georganiseerde Nederland een organisatie voor. De Vereniging ter Bevordering van het Gebruik van Bedreigde Nederlandse Woorden en Uitdrukkingen, kortweg VBGBNWU, bekommert zich om woorden uit je moerstaal die bijkans vergeten zijn. Mooie woorden zoals ammehoela, euvel en schobbejak. Ik ben meer voor schavuit als het om een schobbejak gaat. Maar dat zijn persoonlijke voorkeuren. Op Facebook (hoofdenboek, koppenpocket, gezichtengids?) kun je van de VBGBNWU genieten. Doen!
(23 augustus)

What's in a name?

foto Wikipedia

Een man. Verschillende namen. In Libië is het onrustig, om maar een understatement te gebruiken. De man onder vuur is kolonel Kaddafi (ANP, Telegraaf en AD), of Kadaffi (ook ANP en Spits), Kadhafi (de Volkskrant en NOS), Qadhafi (Wikipedia), Khadaffi (RTL) en Gadaffi (nrc.next). 

Zullen we voor een spelling kiezen?
(22 augustus)